دلایل به وجود آمدن آکنه و 8 روش درمان آن از دیدگاه متخصصین
پوست شما دارای سوراخ‌های ریزی به نام منافذپوستی است که می‌تواند توسط چربی، باکتری، سلول‌های مرده پوست و کثیفی مسدود شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ممکن است جوش یا “زگیل” ایجاد شود. اگر پوست شما مکرراً تحت تأثیر این عارضه قرار می‌گیرد، ممکن است آکنه داشته باشید.
آکنه؟
آکنه شایع‌ترین بیماری پوستی است (در ادامه این مقاله ممکن است بجای کلمه آکنه از زائده که هم معنی و مفهوم میباشد استفاده شود.) اگرچه یک بیماری تهدید کننده نیست، اما می‌تواند دردناک باشد، به ویژه زمانی که شدید باشد. همچنین می‌تواند باعث ناراحتــی عاطفی شود. آکنه‌ای که روی صورت شما ظاهر می‌شود می‌تواند بر اعتماد به نفس شما تأثیر بگذارد و به مرور زمان ممکن است باعث ایجاد زخم‌های فیزیکــی دائمی شود.
درمان‌های موثر زیادی وجود دارد که هم تعداد جوش‌های شما را کاهش می‌دهد و هم احتمال ایجاد جای زخم را کاهش می‌دهد.
چه چیزی باعث ایجاد آکنه می‌شود؟
آکنه زمانی اتفاق می‌افتد که منافذ پوست شما با چربی، پوست مرده یا باکتری مسدود می‌شود. هر منافذ پوست شما سوراخــی برای فولیکول است. فولیکول از یک مو و یک غده چربی (روغنــی) تشکیل شده است.
غده روغن سبوم (روغن) را آزاد می‌کند، که به سمت مو حرکت می‌کند، از منافذ خارج می‌شود و روی پوست شما می‌رود. سبوم پوست شما را روان و نرم نگه می‌دارد. یک یا چند مشکل در این فرآیند روانکاری می‌تواند باعث ایجاد زائده شود. ممکن است زمانی رخ دهد که:
- روغن بیش از حد توسط فولیکول‌های شما تولید می‌شود
- سلول‌های مرده پوست، در منافذ شما جمع می‌شوند
- باکتری‌ها در منافذ شما جمع می‌شوند
این مشکلات به ایجاد جوش کمک می‌کند. جوش زمانی ظاهر می‌شود که باکتری در منافذ مسدود شده رشد کند و روغن نتواند از آن خارج شود. در نتیجه آکنه یک اختلال در فولیکول‌های مو و غدد چربی است.
با این حال، زائده اغلب در دوران بلوغ شروع می‌شود. در دوران بلوغ، هورمون‌های جنسی (آندروژن‌ها) در پسران و دختران افزایش می‌یابد. این باعث می‌شود که غدد چربی، چربی بیشتری بسازند.
افزایش سطح هورمون در دوران بلوغ ممکن است باعث آکنــه شود. همچنین، اغلب ارثــی است. سایر دلایل زائده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری
- شروع یا توقف قرص‌های ضد بارداری
- برخی داروها (مانند کورتیکواستروئیــدها، لیتیوم و باربیتورات‌ها)
- روغن و چربــی پوست سر، روغن معدنی یا روغن پخت و پز و برخــی لوازم آرایشی
- رژیم غذایی نیز ممکن است نقش داشته باشد
فشردن جوش‌ها یا شستن بیش از حد پوست می‌تواند آکنــه را بدتر کند. همچنین ممکن است پوست با اصطکاک یا فشار ناشــی از کلاه ایمنی، کوله پشتی یا یقه‌های تنگ تحریک شود. آلودگــی یا رطوبت نیز می‌تواند پوست را تحریک کند.
علائم آکنــه چیست؟
اگر آکنه دارید، معمولاً متوجه جوش‌هایی می‌شوید که سفید یا سیاه هستند. جوش‌های سرسیاه و سرسفید هر دو به عنوان کومدون شناخته می‌شوند.
به طور معمول، سبوم تولید شده از طریق فولیکول‌های مو به پوست می‌رسد. با این حال، سلول‌های پوست می‌توانند فولیکول‌ها را مسدود کنند. هنگامی که فولیکول‌ها مسدود می‌شوند، باکتری‌های پوست در داخل فولیکول‌ها شروع به رشد می‌کنند. سپس التهاب و جوش ایجاد می‌شود. رایج‌ترین انواع جوش عبارتند از:
- جوش‌های سرسفید (کومدون‌های بسته): روی این جوش‌ها بسته شده و دارای یک چرک کوچک سفید رنگ هستند.
- جوش‌های سرسیاه (کومدون‌های باز): این جوش‌ها یک دهانه سیاه و کوچک در قسمت بالایــی دارند. اگرچه این جوش‌ها سیاه هستند، اما رنگ آن از کثیفی نیست. زمانــی که سبوم در معرض هوا قرار می‌گیرد، این فرآیند اکسیداسیون است.
- پاپول‌ها: برآمدگی‌های ظریف و صورتی کوچک هستند.
- پوسچول: جوش‌هایی که در قسمت بالا چرک دارند و در قسمت پایین ضایعــه قرمز هستند.
- ندول‌ها: جوش‌های سخت، بزرگ و دردناکی هستند که در عمق پوست ایجاد می‌شوند.
- کیست‌ها: جوش‌های پر از چرک، عمیق و دردناک که اغلب منجر به زخم می‌شود.
نکته: ضایعه اولیه آکنــه کومدو نامیده می‌شود.
آکنه روی کدام قسمت بدن تاثیر بیشتری می‌گذارد؟
آکنــه می‌تواند به صورت جوش‌های بدون آبسه یا کیست‌های پر از چرک ظاهر شود که پاره شده و منجر به آبسه‌های بزرگتر شود. این می‌تواند در هر نقطه از بدن اتفاق بیفتد. با این حال، آکنــه اغلب در مناطقــی که غلظت بالایی از غدد چربی وجود دارد ظاهر می‌شود، از جمله:
- صورت
- قفسه سینه
- قسمت بالایی پشت
- شانه‌ها
- گردن
آکنــه ممکن است شبیه سایر بیماری‌های پوستــی باشد. همیشه برای تشخیص با دکتر متخصص صحبت کنید.
آکنه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دکترای متخصص معمولاً می‌توانند با معاینه پوست شما آکنــه را تشخیص دهند.
آکنه چگــونه درمان می‌شود؟
متخصصین، سن، سلامت کلــی، شدت آکنه و سایر عوامل را در تعیین بهترین روش درمانــی برای شما در نظر می‌گیرند. درمان آکنــه بر به حداقل رساندن جای زخم و بهبود ظاهر تمرکــز دارد. درمان آکنه ممکن است شامل داروهایی باشد که روی پوست خود می‌زنید یا دارویی که به شکل قرص مصرف می‌کنید. برخــی از این داروها باید توسط پزشک‌های متخصص تجویز شوند.
در برخــی موارد، ترکیبی از هر دو نوع دارو ممکن است توصیه شود. داروهایی که روی پوست استفاده می‌کنید اغلب برای درمان آکنــه تجویز می‌شوند. اینها ممکن است به شکل کرم، ژل، لوسیون یا محلول باشند.
که این موارد به توقف یا کند کردن رشد باکتری کمک می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد. معمولاً از اریترومایسین و کلیندامایسین استفاده می‌شود.
رتینوئیدها ایجاد ضایعات آکنه جدید را متوقف می‌کند و باعث تحریک گردش سلولــی می‌شود و جوش‌ها را ازجریان رشد باز می‌دارد.
تازوروتن موضعی، آزلائیک اسید، اسید سالیسیلیک و داپسون نیز معمولاً استفاده می‌شود. داروهای آکنه‌ای که از طریق دهان مصرف می‌کنید، یا آنتی بیوتیک‌های خوراکــی، اغلب برای درمان آکنــه متوسط تا شدید تجویز می‌شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داکسی سایکلین
- اریترومایسین
- تتراسایکلین
- مینوسیکلین
- تری متوپریم
- سولفامتازوکسازول/تری متوپریم
- داپسون
اسپیرونولاکتون یا کنترل بارداری می‌تواند توسط زنان برای تأثیرگذاری بر هورمون‌ها برای کنترل آکنه استفاده شود. فتودینامیک تراپی یک روش لیزری است که برای کنترل آکنه متوسط تا شدید استفاده می‌شود. ایزوترتینوئین یک داروی تجویزی است که از طریق دهان برای آکنــه شدید، کیستیک یا التهابی مصرف می‌شود.
زمانی استفاده می‌شود که روش‌های دیگر نتوانند از ایجاد زخم‌های گسترده جلوگیری کنند. ایزوترتینوئین اندازه غدد چربی که چربی پوست را می‌سازند را کاهش می‌دهد. همچنین ریزش سلول‌های پوست را افزایش می‌دهد و فولیکول‌های مو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
نکته خیلی خیلی مهم
زنانی که باردار هستند، نباید ایزوترتینوئین مصرف کنند. می‌تواند باعث نقص مادرزادی شود. ایزوترتینوئین همچنین می‌تواند باعث سقط جنین یا زایمان زودرس شود. متخصص می‌تواند اقدامات خاصــی را برای به حداقل رساندن آکنــه توصیه کند.
اگرچه آکنه اغلب یک بیماری مزمن است، حتــی اگر فقط در دوران نوجوانی باقی بماند، می‌تواند آثاری مادام‌العمر بر جای بگذارد. آکنــه معمولاً شبیه گودال یخ یا زخم‌های دهانه مانند هستند. اگرچه درمان مناسب ممکن است به کاهش جای زخم کمک کند، چندین روش پوستــی ممکن است به کاهش بیشتر هر گونه آکنــه کمک کند، از جمله موارد زیر:
8 روش جلوگیری از آکنــه
1. درم ابریژن
ممکن است برای به حداقل رساندن آکنه‌های کوچک، بی نظمی‌های جزئی سطح پوست، استفاده شود. این شامل برداشتن لایه های بالایی پوست با یک ماشین الکتریکی است که پوست را “سایش” می‌کند. با پوست از طریق این روش، سطح صاف‌تر و شاداب‌تر به نظر می‌رسد.
2. لایه‌برداری شیمیایــی
اغلب برای کاهش پوست آسیب دیده در اثر نور خورشید، رنگدانه‌های نامنظم و زخم‌های سطحــی استفاده می‌شود. لایه بالایی پوست با استفاده از یک ماده شیمیایی بر روی پوست برداشته می‌شود. با برداشتن لایه رویی، پوست بازسازی می‌شود و اغلب ظاهر پوست را بهبود می‌بخشد.
3. تزریق فیلرهای پوستی
این فیلـرها به زیر پوست تزریق می‌شوند تا جایگزین کلاژن طبیعــی از دست رفته بدن شوند. پرکننده‌های پوستی تزریقی به طور کلی برای درمان چین و چروک، جای زخم و خطوط صورت استفاده می‌شود.
4. لایه‌برداری با لیزر
از نور پر انرژی برای سوزاندن پوست آسیب دیده استفاده می‌کنند. ممکن است برای کاهش چین و چروک ظریف استفاده شود.
5. فتوتراپی یا نور آبی
فتوتراپی با استفاده از منبع نور آبی، انجام می‌شود که با کمترین عوارض جانبی، مانند خشکی پوست، تعداد باکتری‌های مولد آکنــه را کاهش می‌دهد. درمان با نور آبی از اشعه ماوراء بنفش (UV) استفاده نمی‌کند، بنابراین مانند انواع قبلی نور درمانــی به پوست آسیب نمی‌رساند.
6. نور پالســی و انرژی گرمایی (LHE)
اعتقاد بر این است که این نوع درمان ترکیبــی نور و گرما با از بین بردن باکتری‌های مولد آکنــه کار می‌کند. همچنین غدد موجود در پوست که چربی می‌سازند را کوچک می‌کند. FDA (سازمان غذا و دارو آمریکا) یک سیستم LHE را تایید کرده است که از نور سبز و پالس‌های حرارتی برای درمان آکنه خفیف تا متوسط استفاده می‌کند.
7. گرافت پانچ
گرافت پانچ گرافت‌های پوستــی کوچکی هستند که برای جایگزینی پوست استفاده می‌شوند. برای از بین بردن جای زخم، سوراخی در پوست ایجاد می‌شود. سپس با پوست (اغلب از پشت لاله گوش) جایگزین می‌شود. پیوند پانچ می‌تواند به درمان عمیق آکنــه کمک کند.
8. انتقال چربی اتولوگ
انتقال چربی اتولوگ از چربی گرفته شده از محل دیگری در بدن خود استفاده می‌کند و آن را به پوست شما تزریق می‌کند. چربی در زیر سطح پوست قرار می‌گیرد تا جای زخم‌های فرورفته را بالا ببرد. این روش برای اصلاح نقایص عمقــی کانتور ناشی از اسکار ناشی از آکنــه شدید استفاده می‌شود. از آنجایی که چربی ممکن است در طول ماه‌ها دوباره جذب پوست شود، ممکن است نیاز به تکرار آن داشته باشید.
چه زمانــی باید با متخصص تماس بگیرم؟
آکنه یک بیماری شایع است. اگر آکنــه دارید که با مراقبت‌های خانگی از بین نمی‌رود، یا شدیدتر می‌شود، یا جای زخم دارد، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
عوارض آکنه
افرادی که پوست تیره‌تری دارند بیشتر از افرادی که پوست روشن‌تری دارند این عوارض آکنــه را تجربه می‌کنند:
- جای زخم. پوست حفره‌دار و کلوئید می‌توانند پس از بهبود آکنــه به مدت طولانــی باقی بمانند.
- تغییرات پوستی. پس از، از بین رفتن آکنه، پوست آسیب دیده ممکن است تیره‌تر (هیپرپیگمانته) یا روشن‌تر (هیپوپیگمانته) نسبت به قبل از بروز بیماری باشد.
عوامل دیگر بروز آکنه عبارتند از:
سن. افراد در هر سنی ممکن است به آکنـــه مبتلا شوند، اما بیشتر در نوجوانان دیده می‌شود. تغییرات هورمونی چنین تغییراتــی در دوران بلوغ یا بارداری رایج است.
سابقه خانوادگی. ژنتیک در بروز آکنــه نقش دارد. اگر هر دوی والدین شما آکنه داشته باشند، احتمالاً شما نیز به آن مبتلا خواهید شد.
مواد چرب یا روغنــی. ممکن است در جایی که پوست شما با روغن یا لوسیون‌ها و کرم‌های روغنــی تماس پیدا می‌کند، آکنه ایجاد کنید.
جمع‌بندی نکات کلیدی در مورد زائده
- یک اختلال در فولیکول‌های مو و غدد چربــی است که مسدود می‌شوند. این امر منجر به ایجاد جوش و کیست می‌شود.
- یک بیماری شایع است که معمولاً در دوران بلوغ به دلیل تغییرات هورمونی شروع می‌شود.
- می‌تواند سطحــی یا عمیق باشد.
- در صورت عدم درمان، می‌تواند باعث ایجاد ترس شود که می‌تواند تا آخر عمر باقی بماند.
- پرهیز از موادی که زائده را بدتر می‌کنند و درمان زودهنگام آن می‌تواند شدت آن را کاهش داده یا از آن جلوگیری کند.
- درمان‌های موثر آن در دسترس هستند، اما زائده می‌تواند پایدار باشد. جوش‌ها و برآمدگی‌ها به آرامی بهبود می‌یابند و وقتی یکی شروع به از بین رفتن می‌کند، به نظر می‌رسد که سایر جوش‌ها ظاهر می‌شوند.
- بسته به شدت آن، می‌تواند باعث ناراحتی عاطفی و زخم روی پوست شود. هرچه زودتر درمان را شروع کنید، خطر ابتلا به چنین مشکلاتی کاهش می‌یابد.
